چرا این کتاب را بخوانیم؟

این کتاب را به سبب معرفی عابد توانچه خریدم و خواندم، اگر اینگونه نبود بعید میدانم عنوان کتاب چندان برایم جذاب می‌نمود. در ابتدای کار بگویم که کتاب ارزش خواندن دارد، خواندنش علاوه بر آموزندگی بسیار هم دلچسب است. نویسنده به ساده‌ترین و دلچسب‌ترین روش‌ها و با تمثیل‌های گوناگون مفاهیم اقتصادِ کلان را به مخاطبش می‌فهماند.

درباره یانیس واروفاکیس

یانیس (نویسنده کتاب) از سال 2012 تا 2015 وزیر دارایی یونان بوده و وزارت این بخش را پس از بحران مالی یونان بر عهده داشته است. یانیس این کتاب را واقعا برای دخترش که از او دور بوده نوشته است. لحن و شیوه بیان نویسنده واقعا جذاب است و کشش دارد، بر خلاف کتاب های این جنسی شما را خسته نمیکند. او در جای جای این کتاب از اساطیر و خاطرات به شکل هنرمندانه ای استفاده می‌کند تا بتواند حرفش را به عینی ترین حالت ممکن بزند. برای کسانی مثل من که خیلی از اقتصاد چیزی سرشان نمیشود کتابِ قابل توجهی است. مثلا در فصل هفتم با چنان هنرمندی خاصی مفهوم تورم و نسبتش با نقدینگی را از دلِ خاطره ای از اردوگاهِ اسیران جنگی نقل می‌کند که گاهی آدم احساس میکند او یک داستان نویسِ قهار است.

جایی جستجو نکردم ولی تقریبا مطمئنم که نویسنده ایده های چپ گرانه دارد. در نیمه‌های کتاب این گرایشِ او کاملا عیان می‌شود. برای منی که چندسالی است جز از راست‌ها چیزِ درست و درمانی درباره اقتصاد و سیاست نشنیده و نخوانده ام، خواندن کتابی که تمایلاتِ چپی داشته باشد، برایم بشدت دلچسب بود. توصیه‌ام به شمایی که می‌خواهید این کتاب را بخوانید این است که در عین اینکه از کتاب لذت می‌برید سعی کنید نقادانه آن را تحلیل کنید. لازم نیست با همه حرف های یانیس موافق باشید، کما اینکه من هم نبودم…

حرف یانیس به روز است. با اینکه کتاب در 2018 نوشته شده است ولی در یک فصل به صورت مفصل درخصوص هوش مصنوعی و آینده های احتمالی انسان و اقتصاد صحبت میکند. چیزی که شاید دغدغه خیلی از ما با روی کار آمدن Chat GPT شد. جالب اینکه او از منظری این پدیده را تحلیل میکرد که من تا به حال با آن برخورد نکرده بودم. خلاصه تمام این پاراگراف این که من در حین خواندن کتاب احساس شکاف زمانی نمیکردم و از این جهت هم کتاب را ارزشمند میدانم. واقعا احساس میکردم که یانیس واروفاکیس این کتاب را برای من نوشته است و میتوانستم با او همزاد پنداری بکنم.

خلاصه‌ی مختصر:

نویسنده در این کتاب به مفاهیمی از قبیل: نحوه شکل گیری پول، بدهی، بدهی عمومی، سود، طمع، ارزش تجربی و ارزش مبادله‌ای، بازار، اقتصاد، وام، بهره، خوشبینی و بدبینی، ماشین، هوش مصنوعی، تورم و دموکراسی اشاره میکند.

کتاب در ابتدا سعی میکند تاریخچه شکل گیری هر کدام از مفاهیم بالا را توصیف کند و سپس ما را در تاریخ حرکت دهد و آینده را برایمان ترسیم کند. او سعی ندارد که سرمایه داری را به مثابه فحش به کار ببرد، آن را شیوه ای میداند که میتوان ازش گذر کرد. راهکار نهایی‌اش برای خلاص شدن از شرِ اتفاقات بد دموکراسی است… و البته تلویحا جایی به مرام اشتراکی هم اشاره می‌کند.

نهایتاً

کتاب را بخوانید. دیدِ خوبی میدهد، علی الخصوص اگر دچار حباب اطلاعاتیِ راستگرایانِ دولت حداقلی و… شده ای. حتما عینک تفکر نقادت را در حین مطالعه همراه داشته باش.

پ.ن: از امسال قصد دارم کتاب های کتابخانه ام را با شرایطی (مدت زمان معین) قرض بدهم. اگر مایل بودید با من ارتباط بگیرید.